Dissosyatif Kimlik Bozukluğu (DKB), eski adıyla çoklu kişilik bozukluğu olarak da bilinir, bir kişinin birden fazla farklı kimlik veya kişilik benzeri durumlar geliştirdiği bir tür psikolojik bozukluktur. Bu kişilik benzeri durumlar, kişinin kendi kimliği, hafızası, düşünceleri ve davranışları arasında aniden ve sıkça geçiş yapabilirler. Her bir durum, kendine özgü bir isim, yaş, cinsiyet, ve hatta farklı tıbbi durumlar gibi farklı özelliklere sahip olabilir.
Dissosiyatif Bozukluk Nedir?
Dissosiyasyon, günlük dilde "bölünme" ve "çözülme" anlamlarını taşıyan bir terimdir. Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu (DKB), kişinin normalde bir arada çalışan çeşitli zihinsel işlevlerden bir veya daha fazlasının kesintiye uğraması, kopması ve sürekliliğini yitirmesi durumunu ifade eder. Bu bozukluk, bilinç, bellek, dikkat, düşünceler, anılar, duygular, algılar ve kimlik gibi zihinsel işlevlerin kesintiye uğradığı, karmaşık bir durumu içerir. DKB, unutkanlık, duygusal kontrol zorluğu, kimlik karmaşası ve kişinin kendisine veya çevresine yabancılaşması gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Ayrıca, bu bilinç kesintileri duyuları (örneğin, dokunma veya acı hissi) ve motor becerileri (örneğin, kas kasılması veya gevşemesi) de etkileyebilir.
Dissosiyasyon, hafif biçimlerde normal yaşamın bir parçası olabilir ve ara sıra kişiyi gerçeklikten uzaklaştırabilir. Ancak, dissosiyasyon şiddetli olduğunda, günlük işlevselliği bozabilir ve tedavi gerektirebilir. Özellikle, dissosiyatif bozukluklar, depresyon ve anksiyete gibi sık rastlanan rahatsızlıklar gibi yaygın görünse de, belirtiler arasındaki büyük farklılıklar nedeniyle sıklıkla tanı konulması ve fark edilmesi zor olabilir.
Dissosiyatif Bozukluk Belirtileri Nelerdir?
Dissosiyasyonun belirtileri oldukça çeşitlidir ve ruhsal ve bedensel belirtiler bir arada görülebilir. Ruhsal belirtiler arasında, kronik depresyon, yalnızlık hissi, hayal kurma, içsel çatışma, kendine yabancılaşma, duygusal seslerin duyulması ve kontrol kaybı gibi durumlar bulunabilir. Ayrıca, kendine zarar verme düşünceleri, yeme bozuklukları ve kimlik karışıklığı gibi belirtiler de gözlemlenebilir.
Bedensel belirtiler arasında ise, nörolojik nedeni açıklanamayan bayılmalar, tıbbi açıklanamayan ağrılar, titreme ve kasılmalar gibi fiziksel rahatsızlıklar bulunabilir. Bu belirtiler bazen nörolojik bir bozukluğu düşündürebilir ve acil tıbbi değerlendirme gerektirebilir.
Dissosiyatif Bozukluklar, karmaşık ve çeşitli bir tabloya sahip olabilir ve kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Eğer siz veya bir yakınınız dissosiyatif bozukluk belirtileri yaşıyorsa, profesyonel bir sağlık uzmanından yardım almanız önemlidir. Bu rahatsızlık, uzman terapilerle yönetilebilir ve tedavi edilebilir.
Farklı Kişiliklerin Ortaya Çıkması: Farklı kişilik benzeri durumlar ortaya çıkar ve bu durumlar genellikle kişinin kontrolü dışında gerçekleşir.
Ani Geçişler:Kişi farklı kişiliklere ani ve beklenmedik bir şekilde geçiş yapabilir. Bu geçişler sıklıkla stresli veya travmatik olaylarla tetiklenebilir.
Hafıza Sorunları: Her bir kişilik benzeri durum, kendisine ait bir hafıza ve bilinç düzeyine sahip olabilir. Bir durumken yaşananlar, diğer durumdayken hatırlanmayabilir.
Kişilikler Arasındaki Farklılık:Farklı kişilikler arasında davranış, konuşma tarzı, ilgi alanları ve hatta fiziksel özelliklerde belirgin farklılıklar olabilir.
Zaman Kaybı: Kişi, farklı kişilikler arasında geçiş yaptığında, bu süreçleri hatırlamama veya zaman kaybı yaşama eğilimindedir.
Travma İlişkisi: Dissosyatif Kimlik Bozukluğu, kişinin geçmişteki ciddi travmatik olaylarla ilişkilendirilebilir. Bu travmalar genellikle cinsel istismar, fiziksel istismar, duygusal istismar veya diğer şiddet olaylarını içerebilir.
Dissosyatif Kimlik Bozukluğu, karmaşık ve tedavi edilmesi zor bir bozukluktur. Tedavi, genellikle psikoterapi (terapi) yöntemlerini içerir ve kişinin farklı kişilikler arasında uyum sağlamasına ve travmatik deneyimlerle başa çıkmasına yardımcı olmayı amaçlar. Tedavi süreci uzun vadeli ve kişiselleştirilmiş bir yaklaşım gerektirebilir.
Diğer blog yazılarımızı okumak için tıklayınız.
Psk. Sabiha Gökçen Saygılı
